Josevanrosmalen.nl

I. Toergenjef, Een koning Lear van de steppe

 

Toergenjef verplaatste de tragiek van King Lear van Shakespeare naar het Rusland in het begin van de negentiende eeuw. Het verhaal van een oude maar nog sterke landeigenaar wordt verteld door een verteller die ook een personage in het boek is. De oude Charlof heeft twee dochters waarvan de oudste getrouwd is en voor de jongste is er een voor haar bestemde man in beeld. De moeder van de verteller is daarbij tussenpersoon. De oude man wil al bij zijn leven zijn bezittingen overdragen aan zijn dochters en regelt dat in een zitting met een soort notaris. Hij vertrouwt erop dat hij tot zijn dood in zijn huis blijft wonen en goed verzorgd zal worden. Dit pakt heel anders uit. De oudste dochter en vooral de schoonzoon nemen de macht over en de oude man wordt gepest en vernederd. De moeder van de verteller heeft het met hem te doen als ze ziet hoe berooid hij is. Met zijn laatste kracht toont hij zijn opstandigheid door het huis dat inmiddels niet meer van hem is te gaan vernielen. Hij breekt letterlijk het dak af. Dit wordt hem fataal, maar de schoonzoon en de dochters hebben nu ook hun aanzien verloren bij de boeren en de knechten en medewerkers. De verteller ziet vele jaren later nog eenmaal de twee dochters, die de weg van de hovaardij zijn opgegaan. De oudste als landeigenaar, de jongste als leidster van een sekte.
De editie die ik in mijn bezit heb, is een uitgave in de Muidertorenreeks uit 1951, in de vertaling van Aleida Schot, met tekeningen van Bob Buys.
Handig is dat voorin het boek een lijstje staat van de hoofdpersonen met hun voor- en achternamen. Zo kun je het even opzoeken, als je onzeker bent met wie je te doen hebt. Toergenjef gebruikt soms een voornaam, soms de achternaam, soms ook een omschrijving zoals ‘de majoor’. Het verhaal is tijdloos omdat het gaat over thema’s als menselijke hebzucht, jaloezie, wraak en verhoudingen tussen ouders en kinderen.

 

Zie ook: https://www.goodreads.com/book/show/29997103-asja---een-koning-lear-van-de-steppe